🐋
Walvishandel

Menselijke Psychologie

Wat moeilijker te hanteren is dan de markt, is uiteindelijk 'ikzelf'.

Het is belangrijk om je eigen emoties te begrijpen vóór de markt.

Veel traders richten zich op grafieken, indicatoren en strategieën, maar
in de praktijk is wat de rekening doet wankelen vaak emotie, geen vaardigheid.

  • De ervaring van het niet kunnen indrukken van de stop loss terwijl je weet dat het moet
  • De ervaring van haastig sluiten zodra er winst was
  • De ervaring van meer verliezen tijdens het proberen een verlies te herstellen

Deze patronen herhalen zich niet door gebrek aan vaardigheid, maar
vanwege de basisstructuur van de menselijke psychologie.


🙇‍♂️ Waarom is Psychologie het Moeilijkst?

Trading lijkt cijfers en grafieken te zijn, maar
in werkelijkheid is het de daad van het bewijzen van je eigen oordeel met geld.

Daarom volgen de volgende emoties van nature:

  • Het verlangen om niet fout te zitten
  • Het verlangen om verliezen niet toe te geven
  • Het verlangen om niet achter te blijven bij anderen
  • Het verlangen om winsten niet te missen (FOMO)

In de gedragseconomie wordt dit ook wel Verliesaversie (Loss Aversion) genoemd.
Simpel gezegd:

De pijn van het verliezen van een bedrag
wordt sterker gevoeld dan de vreugde van het winnen van hetzelfde bedrag.

Hierdoor wordt
"niet kunnen stoppen bij de geplande stop loss-lijn en het nog even volhouden"
een heel natuurlijke reactie.


🔁 Psychologische Patronen waar Traders Vaak in Vallen

Als we enkele psychologische patronen samenvatten die traders vaak herhalen, zijn ze als volgt:

  1. FOMO (Angst om iets te missen)

    • Hoewel de grafiek al flink is gestegen, stap je haastig in met de gedachte "het lijkt erop dat ik de enige ben die er niet in zit".
    • Het leidt gemakkelijk tot emotie-gedreven trading in plaats van een plan.
  2. Herstel Trading (Wraak Trading, Revenge Trading)

    • Alleen omdat je net een verlies hebt geleden,
      neem je onmiddellijk de volgende positie in zonder voldoende analyse.
    • Het is een staat waarin de emotie van "deze keer moet ik het zonder falen terugkrijgen" heeft ingegrepen.
  3. Ongeduld om Winst te Nemen

    • Zelfs met een kleine winst denk je "als ik nu niet verkoop, verdwijnt alles"
      en sluit je de positie te vroeg.
    • Als gevolg hiervan kun je verliezen niet afsnijden, terwijl winsten kort blijven.
  4. Overmoed (Overconfidence)

    • Als je meerdere keren achter elkaar wint,
      is het gemakkelijk om in de illusie te vallen van "ik heb de markt begrepen".
    • Naarmate de hefboomwerking en de inzetgrootte groeien,
      kan één verlies de rekening ernstig beschadigen.

Al deze patronen zijn structuren waar mensen van nature in vallen.
Daarom is het belangrijkste niet "waarom ben ik zo?", maar

"Weten dat deze patronen bestaan, en hoe ga ik ze beheren?"


🧩 De Eerste Manier om met Psychologie om te gaan: Focus op het 'Proces' in plaats van het Resultaat

Er is een gemeenschappelijke boodschap die wordt benadrukt in veel boeken en lezingen over tradingpsychologie.

Laat je niet overmatig schudden door één enkel resultaat,
maar focus op het langetermijn 'proces'.

Bijvoorbeeld, Mark Douglas, die veel wordt genoemd in het veld van tradingpsychologie,
zegt vaak dingen van deze strekking.

  • De overwinning of nederlaag van elke individuele trade heeft een mix van toeval
  • En je moet accepteren dat het resultaat van het hele systeem een kwestie van waarschijnlijkheid en verwachte waarde is.

Dit betekent,

  • Niet geobsedeerd zijn door één verlies
  • Niet dronken worden van één winst
  • En de houding van eerst kijken "of ik het systeem en de regels goed heb gevolgd" is belangrijk.

🧱 Praktische Apparaten om de Psychologie te Beschermen

Psychologie wordt niet goed gecontroleerd door wilskracht alleen.
Daarom zijn structuren en apparaten nodig. Bijvoorbeeld:

  1. De vooraf bepaalde stop loss-lijn en grootte in een document schrijven

    • Als je het als echte tekst laat staan in plaats van in je hoofd,
      wordt het een referentiepunt wanneer emoties opkomen.
  2. Een dagelijkse verlieslimiet instellen en gedwongen sluiten bij bereik

    • Als je een veiligheidsapparaat maakt van "dat is genoeg voor vandaag",
      neemt de kans dat het leidt tot herstel trading af.
  3. Een tradingdagboek bijhouden

    • Als je gewoon de reden van binnenkomst, reden van vertrek en emotionele staat noteert,
      zullen je eigen psychologische patronen zichtbaar worden.
  4. Regels maken om je terug te trekken uit de markt

    • Als opeenvolgende verliezen een bepaald aantal overschrijden,
      is het ook nuttig om vooraf een criterium te bepalen zoals "rust voor een paar dagen".

Deze apparaten zijn uiteindelijk
"een schild dat voorkomt dat emoties het systeem binnendringen".


🐋 Samenvatting — Vóór Marktpsychologie, Begin met Je Eigen Psychologie

  1. Het moeilijkste om mee om te gaan in trading is niet de markt, maar ikzelf.
  2. FOMO, herstel trading, verliesaversie zijn natuurlijke psychologische patronen voor iedereen.
  3. Het belangrijkste is niet "waarom ben ik zo?", maar
    "dit patroon kennen, en hoe ga ik het structureel beheren?".
  4. Hoe meer je focust op het systeem en proces in plaats van het resultaat,
    hoe kalmer de golven van emotie zullen worden.

📘 Volgende: Waarom Grafieken

In het volgende hoofdstuk,
zullen we het verhaal bespreken van "waarom kijken we zo naar grafieken?".

We zullen samen onderzoeken
welke psychologie en structuur vervat zitten in het record dat prijs heet.