🐋
Walvishandel

Grafiekbasis: hoe prijs, tijd en volume te lezen

Als in de oriëntatie al het overzicht van waarschijnlijkheid, psychologie en systeem is langsgekomen,
is het nu tijd om echte grafieken te bekijken en de markt te leren lezen.

Het doel van deze sectie is
“de taal van de grafiek te begrijpen, met zo min mogelijk wezenlijke misinterpretaties.”

Het gaat hier nog niet om “metéén geld verdienen met deze informatie”,
maar om “voldoende leesvaardigheid opbouwen zodat de logica van latere strategieën helder wordt.”

Wat deze sectie bevat

De sectie /trading/chart-basics bestaat uit de volgende pagina’s:

Deze masterpagina legt eerst het gemeenschappelijke denkkader voor al deze onderdelen vast.

Waarom kijken naar de grafiek als “taal” en niet alleen als “techniek”

Veel mensen beginnen met grafieken met vragen als:

  • “Welk patroon betekent dat de prijs zeker stijgt?”
  • “Welke indicator heeft het hoogste winstpercentage?”

In de praktijk, als u alles reduceert tot “grafiek = signaal”,
is een kleine verandering in marktomgeving al genoeg om het vertrouwen in het systeem te laten instorten.

Ed Seykota verwoordde het ongeveer zo:

“De markt spreekt niet met je wensen of je angsten,
maar in zijn eigen taal.”

Het doel van deze basis is niet om uit het hoofd te leren
“dit patroon = altijd omhoog / dat patroon = altijd omlaag”,
maar om te snappen:

“Als deze vorm verschijnt, betekent dat dat er een bepaalde strijd tussen krachten heeft plaatsgevonden.”

De drie assen van een grafiek: prijs, tijd en volume

Elke grafiek rust uiteindelijk op drie assen:

  1. Prijs (Price)
  2. Tijd / timeframe (Time / Timeframe)
  3. Volume (Volume)

Als u deze drie assen goed kunt lezen,
worden de meeste indicatoren en patronen slechts “extra uitleg”.

Relatie tussen de pagina’s en deze assen:

  • candles → prijs + tijd
  • orderbook-tape → prijs + microstructuur van volume en uitvoeringen
  • timeframes → hoe we de tijdas opdelen en bekijken
  • volume → energie achter prijsbewegingen
  • s-r → zones waar de markt in het verleden sterk reageerde
  • swing-vs-correction → combinatie van prijs en tijd om trend en correctie te scheiden
  • golden-cross / death-cross → moving averages, oftewel “gemiddelde prijs in de tijd”

In deze pagina vatten we elke bouwsteen samen in één kernzin.

1. Candles: elke candle is “een samenvatting van de strijd in die periode”

Een candle bestaat uit vier prijzen:

  • Open
  • High
  • Low
  • Close

Samen vormen zij de candle.
Op basis van de lengte van body en wicks kunt u grofweg inschatten:

  • Wie de regie had (kopers vs verkopers)
  • Hoe fel de strijd was (volatiliteit)
  • Waar duidelijke afwijzing of steun optrad

Details met voorbeelden staan op
/trading/chart-basics/candles.
Voor nu volstaat:

“Elke candle is een sterk gecomprimeerde samenvatting van de krachtenverhouding in die periode.”

2. Orderboek & tape: het “skelet” van orderflow achter de grafiek

De grafiek is slechts de visuele spoorlijn van historische prijzen.
Die sporen worden getekend door echte orders,
en de meest directe kijk daarop is het orderboek en de tape (time & sales).

  • Orderboek (orderbook)

    • Hoeveel orders er op elk prijsniveau klaarstaan
    • Waar de liquiditeit geconcentreerd is

  • Tape (time & sales)

    • Welke kant agressief tegen het orderboek in handelt
    • Hoe tempo en ritme van de uitvoering veranderen

Met dit begrip gaat u zien
“waarom een bepaalde candle precies op dat niveau tot stilstand kwam.”

Kijkt u alleen naar de grafiek, dan lijken veel moves “ineens” te ontstaan;
met orderboek en tape ziet u vaak wat eerder de eerste signalen.

3. Timeframes: dezelfde markt, andere verhalen

Een 1-minuutgrafiek en een daggrafiek beschrijven dezelfde markt,
maar op verschillende schalen.

  • Scalpers: 1m, 5m, 15m
  • Swingtraders: 4h, 1D
  • Positiontraders: ook week- en maandgrafieken

Trainers zoals CryptoCred benadrukken:

“Laat u niet opsluiten in één timeframe.
Gebruik hogere timeframes voor structuur en lagere voor timing.”

De basisprincipes van multi–timeframe analyse worden behandeld in
/trading/chart-basics/timeframes.

Voor deze pagina:

“Wanneer het timeframe verandert, verandert ook het verhaal rond dezelfde prijszone.”

4. Volume: een maat voor “hoe serieus” de markt meedoet

Met alleen prijs ziet u enkel:

  • “omhoog” of “omlaag”.

Met volume erbij kunt u vragen:

  • “Hoeveel deelnemers deden mee en met welke intensiteit?”

  • Grote beweging + hoog volume → beweging gesteund door veel deelnemers

  • Grote beweging + laag volume → mogelijk een dunne markt of uitvergrote move door enkele spelers

Volume verklaart niet alles alleen,
maar is een as die u altijd mee moet nemen wanneer u
probeert te begrijpen waarom prijs zich zo beweegt.

De details staan op
/trading/chart-basics/volume.
Hier volstaat:

“Volume is het gewicht van de marktdeelname achter een prijsbeweging.”

5. Support & resistance: prijsniveaus die de markt “onthoudt”

Support (Support) en resistance (Resistance) kunt u zien als
“prijszones waar in het verleden een zware strijd is geleverd.”

  • Rond deze niveaus zijn veel beslissingen genomen
  • Gevolg: prijs bleef er vaak hangen, draaide om of brak er krachtig doorheen

Wanneer de prijs later weer in deze zones komt:

  • Traders met bestaande posities,
  • Traders die de vorige move gemist hebben,
  • Traders die hier eerder verlies hebben geleden,

reageren tegelijk, wat vaak nieuwe beweging op gang brengt.

/trading/chart-basics/s-r
legt de basisregels voor S/R uit.

“Support en resistance zijn de zichtbare sporen van collectief geheugen op de grafiek.”

6. Swing vs correctie: de golven in de trend lezen

Als u een trend alleen als “op” of “neer” ziet,
is het lastig te bepalen hoe lang u een positie moet aanhouden
en waar u extra voorzichtig moet zijn.

Daarom wordt price action vaak opgesplitst in:

  • Swings: grotere bewegingen met de trend mee
  • Correcties: tegenbewegingen of pauzes tussen de swings

/trading/chart-basics/swing-vs-correction
vat de basiscriteria samen.

“Wie swing en correctie kan onderscheiden,
kan stops, winstnemingen en toevoegingen aan posities veel logischer plannen.”

7. Golden cross & death cross: vertraagde signalen in perspectief

Veel beginners kennen de termen
golden cross en death cross.

  • Golden cross

    • Een kortetermijn moving average kruist een langetermijn moving average van beneden naar boven
    • Wordt vaak gezien als start van een opwaartse trend

  • Death cross

    • De kortetermijnlijn kruist de langetermijnlijn van boven naar beneden
    • Wordt vaak gezien als start van een neerwaartse trend

Maar moving averages zijn gemiddelden van historische prijzen,
dus altijd samenvattingen van wat al gebeurd is.
Hun signalen zijn daarmee per definitie vertraagd (lagging).

In /trading/patterns en
/trading/patterns
wordt uitgewerkt:

  • waar ze nuttige referentiepunten zijn,
  • en waar verwachtingen gevaarlijk kunnen worden.

Aanbevolen volgorde om te leren

Binnen /trading/chart-basics is de volgende volgorde logisch:

  1. Eerst de structuur van candles begrijpen

  2. Daarna blik op tijd en structuur vastleggen

  3. Vervolgens diepte toevoegen met volume en S/R

  4. Daarna microstructuur via orderboek en tape bekijken

  5. Tot slot MA-signalen in de juiste context plaatsen

Met deze route
is het later in de strategie- en systeemsecties eenvoudiger te begrijpen
“waarom juist deze prijszone belangrijk is.”

Samenvatting: “Leer de taal, schrijf daarna uw eigen verhaal”

Kort samengevat:

  • De grafiekbasis is “het alfabet van de markt taal”.
  • Zodra u dit alfabet kunt lezen:
    • worden patronen duidelijker,
    • is de logica van strategieën beter te volgen,
    • en kunt u uw eigen systeem kritisch beoordelen.

Daarom raadt het BCWhale–programma aan
om deze basis te verstevigen
vóórdat u in complexere strategieën stapt.

De volgende pagina’s gaan dieper in op:

  • Candles
  • Orderboek en tape
  • Timeframes
  • Volume
  • Support en resistance
  • Swing vs correctie
  • Golden en death cross

Gerelateerde pagina’s: