🐋
Walvishandel

RSI Indicator: Swing Positie en Overbought/Oversold Lezen in een Trend

In dit artikel focussen we ons alleen op RSI (Relative Strength Index).

Veel traders leren RSI als:

  • “Boven 70 = overbought, de markt moet dalen,”
  • “Onder 30 = oversold, de markt moet stijgen,”

maar mechanisch op deze manier gebruikt, wordt RSI vaak een tool om te vechten tegen sterke trends in plaats van ermee te traden.

Ons perspectief zal zijn:

Minder “Wat is de huidige RSI waarde?” en meer “Waar plaatst deze RSI structuur de huidige swing binnen de bredere trend?”

Het onderstaande diagram vergelijkt:

  • links: RSI binnen een uptrend (highs en lows die hoger stappen),
  • rechts: RSI binnen een range (oscillerend tussen bovenste en onderste zones nabij range grenzen).

Zodra je dit verschil begrijpt, kun je beter onderscheiden:

  • wanneer RSI 70 betekent
    • gezond trend momentum halverwege de swing, vs
    • een late-stage blow-off, en
  • wanneer RSI 30 betekent
    • een buy-the-dip kans binnen de trend, vs
    • een korte termijn bounce kandidaat op range lows.

1. RSI Basics: Momentum Comprimeren in één Getal

RSI vergelijkt de gemiddelde grootte van recente winsten en verliezen en comprimeert dat in een waarde tussen 0 en 100:

  • wanneer recente winsten domineren → RSI leest hoog (bijv. 60–80),
  • wanneer recente verliezen domineren → RSI leest laag (bijv. 20–40).

In de praktijk gebruiken traders vaak:

  • periode: 14 bars,
  • standaard zones: 30 (onder), 70 (boven) als starttemplate.

Zoals we bespraken in Oscillator Indicatoren, is het meestal beter om deze zones aan te passen aan de omgeving in plaats van ze als harde regels te behandelen.

Belangrijk idee: RSI vertelt je niet alleen “hoe ver de prijs bewoog,” het vertelt je welke kant (bulls of bears) de recente beweging heeft gedomineerd.

2. RSI in Trends vs Ranges

Om RSI goed te gebruiken, moet je eerst weten of je in een

  • trend of een
  • range omgeving zit.

(Zie Trend Indicatoren en Swings vs Correcties.)

2-1. RSI Gedrag in Sterke Uptrends

In sterke uptrends is een veelvoorkomend patroon:

  • RSI lows houden stand rond 40–50, en
  • RSI highs bereiken 70–80, en trekken dan terug naar 40–50.

Effectief:

  • RSI 40 gedraagt zich als “oversold in een uptrend,”
  • drops onder de 30 zijn zeldzaam en signaleren vaak diepere dan gebruikelijke correcties.

In deze omgeving:

  • RSI in de buurt van 70 is minder “automatisch short” en meer “deze swing bereikt het bovenste deel van de trendstructuur.”

2-2. RSI Gedrag in Ranges

Binnen duidelijke ranges (zie Support & Resistance):

  • RSI rond 30 lijnt vaak uit met range lows,
  • RSI rond 70 lijnt vaak uit met range highs.

Hier is het logischer om te behandelen:

  • range low + lage RSI als long/swing-buy kandidaten, en
  • range high + hoge RSI als short/swing-sell of take-profit zones.

3. Overbought/Oversold Interpreteren: Denk in “Zones,” Niet Exacte Nummers

Een veelgemaakte beginnersfout is:

  • “RSI > 70 → altijd short,”
  • “RSI < 30 → altijd long,”

wat leidt tot permanent traden tegen sterke trends in.

Een meer realistische aanpak:

3-1. Verschillende RSI “Werkbereiken” voor Bull en Bear Markten

  • In bull markten:
    • RSI oscilleert vaak in een 40–80 band,
    • 40–50 fungeert als een functionele support zone.
  • In bear markten:
    • RSI oscilleert vaak in een 20–60 band,
    • 50–60 kan fungeren als een functionele resistance zone.

Dus je zou kunnen behandelen:

  • in een uptrend, dips naar 40 als primaire buy-the-dip kandidaten, en
  • in een downtrend, rally's naar 60 als primaire sell-the-rip kandidaten,

in plaats van overal dezelfde 30/70 logica toe te passen.

3-2. Overbought = Risicowaarschuwing, Geen Gegarandeerde Omkering

RSI extremen zijn:

  • niet “de markt moet nu draaien,” maar
  • “we gaan een zone binnen waar achtervolgen in dezelfde richting riskant is.”

In de praktijk:

  • RSI extremen mid-trend → vaak een zone om gedeeltelijke winsten eruit te schalen in plaats van nieuwe posities te openen,
  • RSI extremen bij duidelijke range grenzen → meer geschikt voor korte termijn mean reversion plays.

4. RSI Divergentie: Momentum Zwakte Lezen

Divergentie treedt op wanneer:

  • prijs hogere highs of lagere lows maakt, maar
  • RSI faalt om te bevestigen met even sterke highs/lows.

Het onderstaande diagram toont:

  • links: bearish RSI divergentie laat in een uptrend,
  • rechts: bullish RSI divergentie laat in een downtrend.

4-1. Bearish Divergentie

  • Prijs: high 2 > high 1 (nieuwe high),
  • RSI: piek 2 < piek 1 (zwakker momentum),

→ suggereert dat koopdruk aan het vervagen is.

De veiligere interpretatie:

  • niet “dit is de exacte top,” maar
  • “tijd om te stoppen met long achtervolgen en te overwegen om grootte te trimmen, stops aan te scherpen, of het playbook te verschuiven naar mean reversion.”

4-2. Bullish Divergentie

  • Prijs: low 2 < low 1 (nieuwe low),
  • RSI: low 2 > low 1 (zwakker neerwaarts momentum),

→ suggereert dat verkoopdruk verzwakt.

Nogmaals, het is minder “bevestigde bodem” en meer:

  • “Vanaf hier is agressief short achtervolgen gevaarlijk, en we moeten op zijn minst een rebound scenario op tafel houden.”

5. RSI Combineren met Andere Tools

RSI alleen gebruikt heeft de neiging om te veel signalen te genereren. Het wordt robuuster wanneer gecombineerd met:

  1. Trend indicatoren

    • Gebruik MA's, MACD, ADX van Trend Indicatoren
    • om de omgeving eerst te classificeren als uptrend / downtrend / range.

  2. Swing structuur

    • Met Swings vs Correcties,
    • lokaliseer of het huidige RSI signaal verschijnt in het vroege / midden / late deel van een swing.

  3. Support en resistance

    • RSI divergenties of extremen nabij sleutelniveaus van Support & Resistance dragen meer gewicht dan die in the middle of nowhere.

  4. Risicomanagement

    • Geen enkele RSI setup compenseert voor slechte sizing.
    • Als een trade je Risicomanagement regels over leverage of positiegrootte breekt, is het structureel fragiel.

6. Praktische Checklist Voordat je op RSI Reageert

Telkens wanneer een RSI lezing je aandacht trekt, is het de moeite waard om te vragen:

  1. Is de markt momenteel trending of ranging? (Zal ik 40/60 vs 30/70 anders behandelen in dit regime?)

  2. Waar in de swing verschijnt dit signaal? (Vroeg / midden / laat – zie Swings vs Correcties.)

  3. Is dit in de buurt van een sleutel support/resistance niveau of in the middle of nowhere? (Raadpleeg Support & Resistance.)

  4. Als er divergentie is, hoe ga ik het gebruiken? Om een nieuwe positie te openen, of om risico op een bestaande te beheren?

  5. Passen mijn stop, target en positiegrootte voor dit idee binnen mijn Risicomanagement plan?

Wanneer je later stoch of cci leest, probeer dan dezelfde mindset te behouden:

Minder over het onthouden van nummers, meer over het lezen van structuur, context en trader gedrag door elke indicator.