🐋
Walvishandel

Head and Shoulders: Klassiek Omkeerpatroon en Zijn Mislukkingen

Het head and shoulders (H&S) patroon is een van de meest bekende
omkeerstructuren in technische analyse.

  • Een head and shoulders top verschijnt meestal na een uptrend, met drie toppen waarbij de middelste (het hoofd) de hoogste is.
  • Een inverse head and shoulders verschijnt na een downtrend, met drie bodems waarbij de middelste de diepste is.

In beide gevallen is de boodschap:

"De kant die de controle had, is
geleidelijk aan kracht aan het verliezen."

Het onderstaande diagram toont een schoolvoorbeeld van een head and shoulders top
en een inverse head and shoulders, met
de neklijn (neckline) en de vorige trendrichting gemarkeerd.

1. Structuur: Waarom Drie Swings?

1-1. Linkerschouder → Hoofd → Rechterschouder

Gezien door swing-vs-correction,
ontwikkelt een head and shoulders top zich ongeveer als volgt:

  1. Linkerschouder (Left Shoulder)

    • Een normale upswing high in een lopende uptrend.
    • Een pullback creëert een swing low.

  2. Hoofd (Head)

    • Kopers stappen weer in en duwen naar een nieuwe higher high.
    • Tot dit punt lijkt de structuur nog steeds op
      een standaard trendvoortzetting.

  3. Rechterschouder (Right Shoulder)

    • Na nog een pullback probeert de prijs opnieuw te stijgen,
      maar deze keer lukt het niet om het hoofd te bereiken.
    • Dit weerspiegelt afnemende opwaartse druk en
      een sterkere bereidheid om te verkopen nabij eerdere toppen.

Drie swings samen creëren de bekende
"drie pieken waarvan de middelste de hoogste is" look.

1-2. Inverse Head and Shoulders

Het inverse patroon spiegelt deze logica in een downtrend:

  • Linkerschouder: een normale downswing low.
  • Hoofd: een lower low, die de downtrend verlengt.
  • Rechterschouder: een laatste duw lager die geen nieuwe low maakt.

Vaak:

  • Worden lows minder agressief, en
  • Klimmen reaction highs hoger,

wat erop wijst dat neerwaartse druk zijn dominantie verliest
en opwaarts potentieel wordt opgebouwd.

2. Neklijn en Positie in de Trend

2-1. De Neklijn Tekenen

De neklijn wordt getekend als:

  • Top patroon: een lijn door de twee swing lows
    tussen linkerschouder–hoofd en hoofd–rechterschouder.
  • Inverse patroon: een lijn door de twee reaction highs.

Het doet ertoe omdat:

  1. Structurele grens
    • Totdat de prijs breekt en sluit voorbij de neklijn,
      is het patroon slechts potentieel, niet bevestigd.
  2. Risicokader
    • Entries in de buurt van de neklijn maken het gemakkelijker
      om stops en targets op een gestructureerde manier te plaatsen,
      in lijn met risk-management.

2-2. Waar in de trend vormt het zich?

Context van
s-r
en swing-vs-correction is cruciaal.

Een head and shoulders top heeft meer gewicht als:

  • Het laat in een lange uptrend verschijnt.
  • Het hoofd of de schouders op één lijn liggen met een belangrijke wekelijkse/maandelijkse weerstand.
  • Volume op het hoofd en de rechterschouder
    er minder agressief uitziet dan bij eerdere rally's.

Als het vroeg in een nieuwe trend verschijnt,
of binnen een hogere timeframe range,
kan dezelfde drie-piekenstructuur gewoon
een complexe consolidatie zijn, geen belangrijke top.

Voor een inverse H&S, zoek naar:

  • Langdurige daling vóór het patroon.
  • Lows die vormen nabij sterke steun op hogere timeframes.
  • Het hoofd dat lange onderste wicks en zwaarder volume toont
    (teken van vraag).

3. Volume en het Head and Shoulders Patroon

Leerboeken specificeren soms strikte volumeregels.
In live markten is het praktischer om te zoeken naar algemene tendensen.

3-1. Ideaal leerboekgedrag

Voor een top:

  • Volume neemt vaak af van linkerschouder naar hoofd, en
  • breidt uit bij de breuk onder de neklijn.

Voor een inverse patroon:

  • Verkoopvolume neigt te vervagen in het hoofd, en
  • koopvolume breidt uit bij de breakout boven de neklijn.

3-2. Praktisch gebruik

In de praktijk kun je je concentreren op:

  • Is het volume duidelijk zwakker op het hoofd/rechterschouder
    vergeleken met eerdere upswings?
    → potentiële trendvermoeidheid.
  • Is het volume duidelijk hoger bij de neklijnbreuk
    dan binnen het patroon?
    → grotere kans dat de breuk standhoudt.
  • Als de snap-back beweging meer volume draagt
    dan de initiële breuk,
    kijk je misschien naar een mislukkingspatroon of val
    zoals besproken in failure.

4. Breakouts vs Mislukkingspatronen

Net als bij dubbele toppen/bodems,
is het hart van het patroon:

"Wat doet de prijs rond de neklijn?"

Het diagram hieronder vergelijkt:

  • Links: een schone breakdown van een head and shoulders top.
  • Rechts: een mislukte breakdown / bear trap,
    waar de prijs onder de neklijn duikt en dan hard terug erboven scheurt.

Een veelvoorkomend mislukkingsscenario:

  1. Prijs breekt iets onder de neklijn.
  2. De selloff slaagt er niet in afstand te winnen.
  3. Prijs herovert de neklijn.
  4. Volume op de snap-back en rally
    is sterker dan op de breakdown.

Shorts geactiveerd door het patroon
worden gedwongen te dekken in de beweging omhoog,
wat een squeeze voedt.

Inverse patronen kunnen op de tegenovergestelde manier mislukken:

  • Een korte prik boven de neklijn,
  • gevolgd door een scherpe afwijzing terug naar beneden,
    waarbij late longs gevangen worden.

Dit gedrag wordt in meer detail behandeld in
failure.

5. Praktische Checklist en Volgende Stappen

Voordat je een head and shoulders patroon verhandelt, vraag je:

  1. Wat is de dominante hogere timeframe trend?

    • Op dagelijks/4u: uptrend, downtrend of range?
    • Zie timeframes.

  2. Waar in de swing bevindt dit patroon zich?

    • Vroeg/midden/laat in de beweging?
    • Is de trend al uitgebreid?

  3. Waar is de neklijn, en wat maakt het idee ongeldig?

    • Bij welke prijs zeg je
      "deze H&S setup is niet langer geldig"?

  4. Ondersteunt volume het verhaal?

    • Relatief volume op hoofd / rechterschouder.
    • Volume op de breuk versus de snap-back.

  5. Past de trade in je risicoplan?

De head and shoulders is visueel duidelijk,
waarom het vaak vroeg wordt onderwezen.
Maar in echte markten interageert het voortdurend met:

In plaats van te vragen "Is dit een perfecte H&S?",
focus op:

Wie faalt op welk niveau,
en waar verschijnt echte overtuiging in volume?