🐋
Balina Ticareti

ATR: Stoplar ve Pozisyon Büyüklüğü için Ortalama Gerçek Aralığı Kullanma

Bu makalede ATR (Average True Range - Ortalama Gerçek Aralık) üzerine odaklanıyoruz.

İlk bakışta, ATR sadece şöyle görünebilir:

  • "grafikteki başka bir sayı", veya
  • "yüksek vs düşük volatilite"nin kaba bir göstergesi.

Biraz farklı bir bakış açısıyla, ATR şuna dönüşür:

"bir piyasanın bu zaman diliminde çubuk başına hareket etme eğiliminde olduğu tipik miktar", tek bir sayı olarak ifade edilir.

Bu görüşle, ATR şuna karar vermenize yardımcı olur:

  • stopunuzun ne kadar geniş veya dar olması gerektiği, ve
  • belirli bir hesap riski için pozisyonunuzun ne kadar büyük olması gerektiği.

Aşağıdaki diyagram şunları karşılaştırır:

  • Üst: farklı volatiliteye sahip iki piyasa için fiyat, ve
  • Alt: ATR katı stoplar kullanıldığında aynı hesap riski altındaki pozisyon büyüklükleri.

Temel çıkarım basittir:

Aynı %1 hesap riskiyle bile, pozisyon büyüklüğü yüksek volatiliteli piyasalarda daha küçük ve düşük volatiliteli piyasalarda daha büyük olmalıdır.

ATR, tahmin etmek yerine bunu hesaplamanız için size bir yol sunar.

1. ATR Nedir? – Ortalama Gerçek Aralık

ATR, Average True Range (Ortalama Gerçek Aralık) anlamına gelir.

"Gerçek Aralık" (True Range) tipik olarak şunları ölçer:

  • sadece mevcut çubuğun en yüksek-en düşük aralığını değil, aynı zamanda
  • önceki kapanıştan olan herhangi bir boşluğu (gap),

şuna cevap vermek için:

"Fiyat bu çubuk sırasında gerçekte ne kadar yol kat etti?"

Sonra:

  • ATR, belirli bir geriye bakış süresi (örn. 14 veya 20 çubuk) boyunca Gerçek Aralığın basitçe ortalamasıdır.

Yani ATR size şunu söyler:

  • bu piyasada ve zaman diliminde, tipik bir çubuk yaklaşık bu kadar hareket etme eğilimindedir.

2. ATR'ye Bir "Volatilite Birimi" Olarak Davranmak

ATR'yi sadece ham bir fiyat sayısı olarak değil, bir volatilite birimi olarak düşündüğünüzde çok daha kullanışlı hale gelir.

Örnek:

  • BTC 4s ATR = 400 USD,
  • ETH 4s ATR = 20 USD.

O zaman "1 ATR" şu anlama gelir:

  • BTC: tipik bir 4s çubuk yaklaşık 400 USD salınır,
  • ETH: tipik bir 4s çubuk yaklaşık 20 USD salınır.

Oradan, şöyle terimlerle akıl yürütebilirsiniz:

  • "~2 ATR'lik bir stop, bu zaman diliminde normal gürültüden sağ çıkma eğilimindedir."
  • "Eğer 3 ATR'den daha geniş bir stop koyarsam, hesap riskim çok büyük olabilir, bu yüzden pozisyon büyüklüğünü azaltmalıyım."

Başka bir deyişle, ATR, stopları ve riski keyfi tikler veya dolarlar yerine volatilite birimleri cinsinden ifade etmenize yardımcı olur.

3. ATR Tabanlı Stoplar: Gürültüden Sağ Çıkmak

risk-management bölümünde tartıştığımız gibi, bir stop sadece bir kayıp sınırlayıcı değildir; aynı zamanda:

"İşlemin tipik gürültüden sağ çıkmasına izin veren minimum mesafe."

ATR, o "tipik gürültüyü" ölçmenize yardımcı olur.

3-1. Temel fikir: Girişten X ATR

Yaygın bir yaklaşım şudur:

  • Long (Uzun):
    • stopu girişin 1.5–3 ATR altına yerleştirin.
  • Short (Kısa):
    • stopu girişin 1.5–3 ATR üstüne yerleştirin.

Örnek:

  • BTC 4s ATR = 400 USD,
  • Long giriş = 50.000,
  • Stop = 50.000 − 2 × 400 = 49.200.

Bu şu anlama gelir:

  • işlemin yanlış olduğunu ilan etmeden önce fiyatın tipik 4s dalgalanmasının yaklaşık 2 katı hareket etmesine izin verirsiniz.

3-2. Swing vs gün içi: çarpanı ayarlama

  • Swing ticareti (4s / günlük):
    • 2–3 ATR stoplar yaygındır,
    • çünkü daha büyük salınımları hedefliyorsunuz ve işlemlere alan vermek istiyorsunuz.
  • Gün içi / scalping (1–15 dk):
    • genellikle 1–2 ATR stoplar,
    • daha aktif yönetim ve daha sık yeniden girişlerle.

Evrensel bir "doğru çarpan" yoktur; önemli olan stratejinizle ve risk-management bölümündeki kurallarınızla tutarlılıktır.

4. ATR ve Pozisyon Büyüklüğü: Aynı Risk, Farklı Boyut

ATR tabanlı bir stopunuz olduğunda, sonraki adım pozisyon büyüklüğüdür.

risk-management bölümündeki gibi:

  1. Özsermayenin yüzdesi olarak işlem başına riske karar verin.

    • örn. %1 veya %0.5.

  2. Fiyat cinsinden giriş–stop mesafesini hesaplayın.

    • örn. 2 ATR.

  3. Pozisyon büyüklüğü = (izin verilen kayıp) ÷ (stop mesafesi).

Bu, volatiliteyi otomatik olarak kontrol eder:

  • Yüksek volatiliteli piyasa:
    • ATR büyük → stop mesafesi geniş → pozisyon büyüklüğü küçülür.
  • Düşük volatiliteli piyasa:
    • ATR küçük → stop mesafesi dar → pozisyon büyüklüğü büyür.

Yani pratikte:

"Daha yüksek volatilite → daha küçük boyut, daha düşük volatilite → daha büyük boyut"

sezgi yerine basit aritmetik ile uygulanır.

5. ATR'yi Zaman Dilimleri, Varlıklar ve Rejimler Arasında Okumak

ATR sayıları tek başına yanıltıcı olabilir. Üç boyutu dikkate almak yardımcı olur:

  1. Zaman Dilimi

    • 1 dakikalık ATR, 1 saatlik ATR ve günlük ATR tamamen farklı ölçeklerde yaşar.
    • timeframes bölümündeki gibi, gerçekten karar verdiğiniz zaman dilimine odaklanın.

  2. Varlık özellikleri

    • Bazı coinler doğal olarak çok volatildir,
    • diğerleri yapısal olarak daha sakindir.
    • Varlıklar arasında karşılaştırma yaparken, şunlara bakmak daha yararlı olabilir:
      • ATR / fiyat (göreceli volatilite), ve
      • ATR'nin kendi geçmişine göre yüksek/düşük olup olmadığı.

  3. Piyasa rejimi

    • Uzun bir aralıkta, ATR'deki ani bir yükseliş yeni bir trend aşamasının başlangıcını işaret edebilir.
    • Uzatılmış bir trendden sonra, ATR'deki kademeli bir düşüş enerjinin azaldığını ve konsolidasyona geçişi ima edebilir.

6. ATR'yi Diğer Araçlarla Birleştirme

ATR nadiren tek başına bir al/sat sinyali olarak durur. Diğer araçlarla birleştirildiğinde parlar.

Yararlı kombinasyonlar:

  1. Trend göstergeleri (MA, MACD, ADX, vb.) → trend

    • Piyasanın trendde mi yoksa aralıkta mı olduğunu belirleyin, sonra ATR'nin o bağlamda makul bir stop mesafesi belirlemesine izin verin.

  2. Osilatörler (RSI, Stoch, vb.) → oscillators

    • Swing pozisyonunu (aşırı alım/aşırı satım) ATR'den gelen mevcut volatilite seviyesi ile birleştirin.

  3. Volatilite bantları (Bollinger Bantları, vb.) → bollinger-bands

    • Sıkışmaları ve genişlemeleri okumak için bantları kullanın,
    • bunu somut stoplara ve boyuta çevirmek için ATR'yi kullanın.

  4. Risk yönetimi kuralları → risk-management

    • ATR, stop ve boyut hesaplaması için bir araçtır, genel risk limitlerinin yerine geçmez.

7. Pratik ATR Kontrol Listesi

ATR tabanlı bir kurulum gördüğünüzde, kısa bir kontrol listesinden geçin:

  1. Bu ATR hangi zaman diliminde?

    • Gerçekten işlem yaptığınız zaman dilimiyle eşleşiyor mu?

  2. ATR yakın geçmişe göre yüksek mi yoksa düşük mü?

    • Vahşi mi yoksa sakin bir ortamda mıyız?

  3. Stopunuz kaç ATR?

    • Çok dar (< 1 ATR) ve dışarı atılabilirsiniz.
    • Çok geniş ve hesap riskini aşırı uzatabilirsiniz.

  4. Pozisyon büyüklüğü risk kurallarınızla tutarlı mı?

    • Varlıklar ve volatilite rejimleri arasında?

  5. ATR'yi diğer bağlamla birleştiriyor musunuz?

    • Trend vs aralık, destek/direnç, swing yapısı, hacim, vb.

Sonraki makalede, adr, şunları yapacağız:

  • bir piyasa için ne kadar günlük hareketin "normal" olduğunu tahmin etmek için ADR (Average Daily Range - Ortalama Günlük Aralık) kullanacağız, ve
  • bunun etrafında kısa vadeli işlemler için günlük hedefler, stoplar ve kayıp limitleri oluşturacağız.

Bu daha geniş çerçeve içinde, ATR en iyi şöyle görülür:

"çubuk başına volatilite için bir cetvel" – gürültülü fiyat hareketini stoplar ve pozisyon büyüklüğü için kullanılabilir sayılara dönüştürmenin bir yolu.