🐋
Balina Ticareti

ADR: Hedefler, Stoplar ve Günlük Zarar Limitleri için Ortalama Günlük Aralığı Kullanma

Bu makalede ADR (Average Daily Range - Ortalama Günlük Aralık) üzerine odaklanıyoruz.

Eğer ATR size zaman diliminizdeki çubuk başına tipik hareketi söylüyorsa, ADR size daha basit bir şekilde şunu söyler:

"Bu piyasa genellikle bir günde (günlük grafikte) ne kadar hareket eder?"

Bu bakış açısıyla ADR size şu konularda yardımcı olur:

  • gün içi işlemler için gerçekçi günlük hedefler belirlemek,
  • günün aralığının çoğu zaten tamamlandıktan sonra hareketleri kovalamaktan kaçınmak ve
  • günlük zarar limitlerini tasarlarken risk-management ile bağlantı kurmak.

Aşağıdaki diyagram şunları gösterir:

  • Üst: son günlük yüksek-düşük aralıkları ve bunların ortalaması (ADR),
  • Alt: bugünün hareketinin ADR'nin ne kadarını tükettiği, yüzde olarak ifade edilir.

Bu resmi anladığınızda, hızlıca cevap verebilirsiniz:

  • "Bugün ADR'ye göre hala küçük aralıklı bir gün mü?"
  • veya "Bugün ortalama aralığına göre zaten gerilmiş, aşırı uzamış bir gün mü oldu?"

1. ADR Nedir? – Ortalama Günlük Aralık

ADR'nin yaygın bir tanımı şöyledir:

  1. Her günlük çubuk için, Yüksek − Düşük = o günün aralığını hesaplayın.
  2. Son N günün hareketli ortalamasını alın (ör. 14, 20, vb.).

Yani ADR size şunu söyler:

"Son N gün boyunca, piyasa günde ortalama bu kadar hareket etti."

Günlük ATR ile karşılaştırıldığında:

  • her ikisi de günlük volatiliteyi yakalamaya çalışır,
  • ATR genellikle bir Gerçek Aralık (True Range) tanımı kullanır (boşluklar dahil),
  • ADR genellikle daha basit bir Yüksek-Düşük ortalaması olarak tanıtılır.

Pratikte, kesin tanım şundan daha az önemlidir:

  • gün içi işlemleri ve limitleri planlarken ADR'yi günlük hareket için kaba bir temel olarak kullanmak.

2. ATR vs ADR: Farklı Kullanım Durumları

Hızlı bir özet:

  • ATR → belirli bir zaman diliminde çubuk başına tipik hareket.

  • ADR → günlük grafikte gün başına tipik hareket.

Bu nedenle ana kullanımlar farklıdır:

  • ATR:
    • atr içinde olduğu gibi, stop mesafesi ve pozisyon büyüklüğü için en iyisidir.
  • ADR:
    • günlük hedeflerinizin gerçekçi olup olmadığına karar vermek için ve
    • günlük aralığın çoğu zaten kullanıldıktan sonra bir hareketi geç kovalayıp kovalamadığınızı anlamak için en iyisidir.

Rekabet etmiyorlar; farklı açılardan iki tamamlayıcı "volatilite cetveli"dirler.

3. Gerçekçi Günlük Hedefler Belirlemek İçin ADR Kullanımı

Çok yaygın bir hata şudur:

  • tüm piyasalarda aynı sabit yüzde hedefini kullanmak veya
  • zaten çok hareket etmiş günlerde büyük ek hareketler beklemek.

ADR ile şunu sorabilirsiniz:

"Yakın geçmiş göz önüne alındığında, bu piyasa bir günde makul olarak ne kadar hareket eder?"

Örnek:

  • Son 20 günlük ADR = %3,
  • Bugün, seansın başlarında, fiyat zaten %2,5 hareket etti.

Bunun üzerine bir +%5 hareket daha beklemek istatistiksel olarak oldukça iddialıdır.

Öte yandan:

  • piyasa şimdiye kadar sadece %0,5 hareket ettiyse,
  • ve ADR yaklaşık %3 ise,

bu, tipik günlük aralığın büyük bir kısmının hala kullanılmadığını gösterir, bu nedenle daha büyük gün içi dalgalanmalar daha makuldür.

Elbette, gerçekte:

  • bazı günler ADR'yi aşan güçlü trend günleri olacaktır,
  • diğerleri çok daha azını yapan sakin iç günler olacaktır.

ADR hangisi olacağını tahmin etmez; sadece beklentilerinizi gerçek ortalama davranışa sabitler.

4. ADR ve Günlük Zarar / Risk Limitleri

risk-management bölümünde, günlük zarar limitlerini tartışacağız.

ADR, bu limitleri piyasanın gerçekten ne kadar aktif olduğuna bağlamak için yararlıdır.

Örnek fikirler:

  1. Seansın başlarında – ADR'nin %30'undan azı kullanıldı

    • Günlük aralığın çoğu hala mevcut.
    • İyi kurulumlar görünürse, normal risk ile işlem yapmak makul olabilir.

  2. ADR'nin %80–100'üne yaklaşırken

    • Piyasa zaten yaklaşık tipik bir tam gün hareket etti.
    • Buradan başlayan yeni trendler mümkündür ancak aşırı uzama ve kar alma daha olası hale gelir.
    • Bu noktada şunları yapabilirsiniz:
      • yeni girişlerde daha seçici olmak,
      • yeni işlemlerde zarar toleransınızı sıkılaştırmak ve
      • günlük zarar limitiniz yakınsa, basitçe günü bitirmek.

  3. ADR'nin %150'sine ve üzerine ulaşan günler

    • Genellikle haberler veya büyük olaylar tarafından yönlendirilir.
    • Bunlar harika fırsatlar olabilir, ama aynı zamanda aşırı işlem yapıp hesabı patlatmak için de kolay günlerdir.
    • Bunları azaltılmış risk ile ve "hareketi kaçırırsam sorun değil" tavrıyla işlemek uzun vadede genellikle daha sağlıklıdır.

5. Gün İçi İşlemlerde ADR: "Bugün Zaten Ne Kadar Yapıldı?"

Bir gün içi işlemci (day trader) için ADR şuna cevap verir:

"Tipik bir günlük hareketin ne kadarı bugün zaten gerçekleşti?"

Bu, birkaç senaryoda önemlidir.

  1. Seansın sonlarında, ADR'nin %100'ü zaten kullanılmışken, yeni kırılımları kovalamak

    • İstatistiksel olarak, tam bir ADR hareketinden sonraki kırılımlar daha yüksek bir sahte kırılım (fakeout) veya sert geri dönüş (snap-back) şansına sahiptir.
    • Genellikle failure bölümünde tartışılan başarısızlık formasyonları ile örtüşürler.

  2. Günün başlarında, ADR'nin sadece %20–30'u kullanılmışken, ancak aşırı agresif bir günlük hedef belirlemek

    • Piyasa hala düşük bilgi aşamasında olabilir.
    • Bu durumda, genellikle şunlar daha güvenlidir:
      • daha küçük scalplara odaklanmak veya
      • riski artırmadan önce timeframes bölümünden üst zaman dilimi yapısını doğrulamak.

  3. ADR'nin %80'inden fazlası harcanmışken büyük günlük destek/dirence yaklaşmak

    • Fiyat s-r bölümündeki önemli seviyelere yakınsa
    • ve ADR'nin çoğu zaten kullanılmışsa,
    • devamı için gerçekçi olarak ne kadar yer kaldığını her zaman düşünmelisiniz.

6. ADR, Hacim ve Volatilite Genişlemesi

ADR tarihsel bir ortalamadır, bu nedenle bugünün aralığı bu sayının etrafında dalgalanacaktır.

ADR'yi şunlarla birleştirmek:

  • volume bölümünden hacim davranışı ve
  • bollinger-bands bölümünden volatilite sıkışmaları/genişlemeleri,

şunları ayırt etmenize yardımcı olur:

  • ortalama volatilite içinde normal bir gün, buna karşılık
  • ADR'nin çok ötesine geçen özel bir gün — trend günü veya olay günü.

Örnek:

  • Son ADR = %2,
  • bugünün hareketi zaten %3,
  • hacim ortalamanın önemli ölçüde üzerinde.

Bu muhtemelen normal bir gün değildir ve risk-management bölümündeki risk yönetiminiz buna göre uyum sağlamalıdır.

7. Pratik ADR Kontrol Listesi

Gün içi işlemler veya kısa vadeli pozisyonlar planlarken, bir ADR kontrol listesi üzerinden geçmek yardımcı olur:

  1. Son ADR nedir?

    • Bu piyasanın tipik günlük aralığı diğerlerine kıyasla büyük mü yoksa küçük mü?

  2. Bugün şimdiye kadar ADR'nin yüzde kaçı kullanıldı?

    • Erkenden %20–30'da mıyız,
    • yoksa günün geç saatlerinde %80–100+ seviyesinde miyiz?

  3. Hedeflerim/stoplarım ADR'ye göre gerçekçi mi?

    • Bir günde 2–3× ADR mi talep ediyorum?
    • Stop mesafem, ADR'nin bir kesrine dönüştürüldüğünde, risk-management ile tutarlı mı?

  4. Günlük zarar limitlerim ADR ile nasıl ilişkili?

    • Örneğin: "ADR'nin çoğu zaten kullanıldıysa ve günlük zarar limitime yakınsam, gün için işlem yapmayı bırakırım."

  5. ADR'yi ATR ve diğer araçlarla birleştiriyor muyum?

    • atr bölümünden çubuk başına stoplar ve pozisyon büyüklüğü için ATR,
    • günlük hedefler ve zarar limitleri için ADR.

Kısaca ADR:

"Bu piyasanın günde ne kadar hareket etme eğiliminde olduğu için bir cetvel."

Bu cetveli kullanarak şunları yapabilirsiniz:

  • hedeflerinizi ve stoplarınızı her piyasanın kişiliğine göre hizalamak ve
  • keyfi sayılar yerine gerçek volatiliteyle eşleşen günlük risk sınırları tasarlamak.