🐋
Balina Ticareti

Bollinger Bantları: Volatilite Sıkışmalarını ve Genişlemelerini Okumak

Bu makalede Bollinger Bantlarına bakıyoruz.

Birçok tüccar bunları ilk olarak şöyle öğrenir:

  • üst bant → aşırı alım = sat,
  • alt bant → aşırı satım = al.

Canlı piyasalarda, bunları bu şekilde kullanmak genellikle güçlü trendlerle tekrar tekrar savaşmaya yol açar.

Burada farklı bir açıdan yaklaşıyoruz:

Bollinger Bantlarını öncelikle bir volatilite indikatörü olarak ele alın — sadece hangi yöne değil, piyasanın ne kadar hareket ettiğini gösterirler.

  • Bantlar daraldığında (contract), volatilite düşüktür — bir sıkışma (squeeze).
  • Genişlediklerinde (expand), volatilite artıyordur — bir volatilite genişlemesi.

Bollinger Bantlarını şunları değerlendirmek için kullanmaya odaklanacağız:

  • trendlerin nerede başlama veya hızlanma olasılığının daha yüksek olduğu ve
  • hangi kırılmaların anlamlı olma olasılığının daha yüksek olduğu.

Aşağıdaki diyagram, Bollinger Bantları ile sıkışma → genişleme → trend temel yapısını göstermektedir.

  • Sol: volatilite azalır ve bantlar bir sıkışma şeklinde daralır.
  • Sağ: fiyat üst bandı kırar ve trend geliştikçe bantlar genişler.

Amaç, "Fiyat banda çarptı mı?" diye sormayı bırakıp "Bantların kendisi nasıl değişiyor?" diye sormaya başlamaktır.

1. Bollinger Bantlarının Temel Yapısı

Bollinger Bantları üç çizgiden oluşur:

  1. Orta bant

    • Tipik olarak bir basit hareketli ortalama (SMA), örn. 20 periyotluk SMA.

  2. Üst bant

    • Orta bant + k × standart sapma (σ),
    • örn. 20 SMA + 2σ.

  3. Alt bant

    • Orta bant - k × σ,
    • örn. 20 SMA - 2σ.

Ana fikir:

  • Standart sapma son volatiliteyi yansıtır.
  • Fiyat dalgalanmaları büyük olduğunda, σ büyür → bantlar genişler.
  • Fiyat dar bir aralıkta kaldığında, σ küçülür → bantlar daralır.

Bu nedenle Bollinger Bantları görsel olarak şunu gösterir:

"Fiyat son ortalamasından ne kadar uzaklaştı?" geriye dönük inceleme penceresi boyunca.

2. Bant Genişliği ve Volatilite: Sıkışma ve Genişleme

Bollinger Bantlarını etkili bir şekilde kullanmak için, bant genişliğinin kendisine çok dikkat etmelisiniz.

  1. Bantlar geniş olduğunda

    • Son volatilite yüksektir,
    • büyük mumlar sık görülür,
    • ve trend zaten iyi bir şekilde devam ediyor olabilir.

  2. Bantlar dar olduğunda (sıkışma)

    • Fiyat dar bir aralıkla sınırlıdır,
    • mum gövdeleri küçüktür,
    • ve piyasa daha büyük bir hareket için enerji depoluyor olabilir.

Bollinger Bantlarının en pratik kullanımlarından biri sıkışma → kırılma dizilerini belirlemektir:

  • Bant genişliği olağandışı düşük seviyelere düştüğünde (son birkaç aya göre) ve
  • swing-vs-correction uzatılmış bir konsolidasyon veya aralık gösterdiğinde,

daha büyük bir yönlü hareket olasılığı artma eğilimindedir.

3. Üst ve Alt Bantları Yorumlamanın Daha Güvenli Bir Yolu

Basit "üst bandı sat, alt bandı al" kuralı güçlü trendlerde özellikle tehlikelidir.

3-1. Bantlar artı trend bağlamı

Bollinger Bantlarını trend bölümündeki MA, MACD, ADX gibi trend araçlarıyla birleştirirseniz, genellikle şunları görürsünüz:

  • Yükseliş trendlerinde:
    • fiyat üst banda tekrar tekrar dokunur veya
    • "bantta yürür" — uzun süreler boyunca üst banda sarılır.
  • Düşüş trendlerinde:
    • fiyat alt banda dokunur veya onu sürer.

Bu yüzden:

  • bir üst bant teması sadece devam eden bir yükseliş trendi içinde güçlü bir yukarı salınım anlamına gelebilir,
  • ve bir alt bant teması bir düşüş trendi içinde güçlü bir aşağı salınım anlamına gelebilir.

Her temasa körü körüne karşı çıkmak (fade etmek) genellikle risk-management bölümündeki sağlam bir planla uyumlu değildir.

3-2. Bantlar ve salınım (swing) konumu

swing-vs-correction üzerinden bakıldığında:

  • Yeni bir salınımın başlarında üst bant kırılmaları trend başlangıcı veya hızlanması için aday bir sinyal olabilir.
  • Uzun bir yukarı salınımın sonlarında, fiyatın agresif bir şekilde bandın dışına itilmesi ve tekrar içeri girmesi kısa vadeli tükenmeyi ima edebilir.

Anahtar şudur:

Bant temaslarını ve kırılmalarını mutlak tersine dönüş sinyalleri olarak değil, "mevcut salınımda nerede olduğumuz" hakkında ipuçları olarak ele alın.

4. Bollinger Bantları ve Kırılmalar

Bollinger Bantları, kırılmaların kalitesini değerlendirmek için de yararlıdır.

4-1. Sıkışma → bant kırılması

Klasik bir model:

  1. Bant genişliği bir sıkışma şeklinde daralır,
  2. fiyat daha küçük mumlar ve sıkı yüksekler/düşükler ile sıkışır,
  3. güçlü bir mum üst veya alt bandı kırar,
  4. volatilite genişledikçe bantlar genişler.

Burada, şunu sormak daha anlamlıdır:

  • "Bu kırılma bir sıkışmadan sonra mı geliyor?" ve
  • "Fiyat aynı zamanda s-r bölümünden önemli bir seviyeyi de kırıyor mu?"

sadece fiyatın bir anlığına bir bandı geçtiğini fark etmekten ziyade.

4-2. Başarısız kırılmalar ve tuzaklar

Bollinger perspektifinden, başarısız kırılmalar genellikle şöyle görünür:

  • fiyat üst banttan fırlar,
  • sonra hızla bantların içine geri katlanır ve
  • önceki aralığa veya kutuya tekrar girer.

Ayna görüntüsü aşağı taraf için de geçerlidir.

Bu modeller, failure bölümünde kapsanan başarısızlık yapılarıyla örtüşür.

Bollinger Bantları şunları değerlendirmenize yardımcı olur:

  • fiyatın bandın dışında/kenarında kalıp kalamayacağını veya
  • hemen içeri geri dönüp dönmediğini, başarısız bir hareketi ima eder.

5. Bollinger Bantlarını Diğer Araçlarla Birleştirmek

Bollinger Bantları, diğer unsurlarla birleştirildiğinde çok daha güçlü hale gelir.

Yararlı kombinasyonlar şunları içerir:

  1. Trend indikatörleri (MA, MACD, ADX, vb.)

    • Trendde mi yoksa aralıkta mı olduğunuza karar vermek için trend kullanın.

  2. Osilatörler (RSI, Stoch, vb.)

    • Aşırı alım/aşırı satım okumalarının bant temasları ve salınım konumu ile nasıl etkileşime girdiğini görmek için oscillators kullanın.

  3. Hacim (Volume)

    • volume bölümünden, bant kırma hareketlerinin güçlü veya zayıf hacimle gelip gelmediğini kontrol edin.

  4. Destek, direnç ve modeller

    • Bollinger sıkışmalarının/genişlemelerinin, triangle bölümündeki üçgenler gibi, önemli destek/direnç veya model sınırlarının yakınında olup olmadığına bakın.

6. Bollinger Bantlarını Kullanırken Pratik Kontrol Listesi

Bir Bollinger kurulumu dikkatinizi çektiğinde, en azından şu sorulardan geçin:

  1. Bant genişliği şu anda ne yapıyor?

    • Yakın geçmişe kıyasla nispeten geniş mi yoksa dar mı?

  2. Piyasa bir trendde mi yoksa aralıkta mı?

  3. Bant teması/kırılması önemli bir seviyeye yakın mı?

    • Ana seviyeler için s-r bölümüne bakın.

  4. Bu kırılma bir sıkışmadan sonra mı oluyor, yoksa zaten uzatılmış bir hareketten sonra mı?

  5. Stop, hedef ve pozisyon büyüklüğü risk-management bölümündeki planınıza uyuyor mu?

Sonraki volatilite indikatörü makalelerinde:

  • atr stoplar ve pozisyon büyüklüğü için bir araç olarak ATR'ye odaklanacak ve
  • adr belirli bir piyasa için ne kadar günlük hareketin "normal" olduğunu tahmin etmek için ADR'yi kullanacak.

Bu daha büyük resim içinde, Bollinger Bantları en iyi şöyle görülür:

volatilitenin ne kadar sıkıştırıldığını veya genişletildiğini görmenin bir yolu, ve bunun trend, seviyeler, salınım yapısı ve risk ile nasıl etkileşime girdiği.