Loss Psychology: Pag-unawa sa Patterns ng Pagkasira Nang Maaga
Sa pamamagitan ng risk-reward, position-sizing, atr-sizing, max-loss, at drawdown,
Nakita na natin ang:
- Risk management mula sa perspektibo ng numero at istruktura,
- Gaano kalayo mayayanig ang account.
Sa psychology, nakita natin ang market psychology at mass behavior sa pangkalahatan.
Ang artikulong ito ay magfo-focus nang mas specific sa:
"Kapag nalulugi ako,
anong emosyon at behavioral patterns ang lumalabas?"
Mahalagang i-formalize ito dahil karaniwan, kaysa sa lugi mismo, ang pag-uugali pagkatapos ng lugi ang pinaka-nakakasira sa account.
1. Bakit Sobrang Sakit ng Pagkatalo?
Sa behavioral finance, karaniwang sinasabi:
"Ang lugi na may parehong halaga,
ay 2 beses na mas masakit kaysa sa kita na may parehong halaga."
(Tinatawag itong Loss Aversion / Pag-iwas sa Lugi)
Sa trading, dahil dito:
- Tumatanggi tayong tanggapin ang maliit na lugi,
- Dine-delay ang stop-loss,
- Sa huli ay madalas nagtatapos sa lugi na mas malaki.
Halimbawa:
- Initial plan: Stop −1R,
- Actual action: "Hintay pa konti" → Ibaba ang stop,
- Resulta: Umabot sa −2R, −3R bago nag-stop nang emosyonal.
Sa prosesong ito, hindi lang account:
- Self-evaluation na "Bigo na naman sa plano",
- Isip na "Wala ba akong kakayahan?"
Naiipon din ang mga ito.
Ibig sabihin, ang loss psychology
ay problema rin ng account management + self-image management.
2. Mga Karaniwang Behavioral Patterns Pagkatapos Matalo
Pagkatapos malugi, maraming trader ang nagpapakita ng magkakatulad na patterns. Ibuod natin ang ilan sa mga representative.
-
Denial Mode (Pagtanggi)
- Patuloy na pag-delay ng stop-loss,
- Direktang pag-delete ng stop order,
- Sadyang hindi pagtingin sa account screen/realized PnL.
-
Revenge Trading (Trading na Pambawi)
- Kagustuhang bawiin ang nawalang halaga ngayon din,
- Pagpilit pumasok sa posisyon na karaniwang hindi papasukin.
-
Excessive Avoidance (Sobrang Pag-iwas)
- Pagkatapos ng malaking lugi, kahit lumabas ang magandang setup, walang lakas ng loob pumindot.
- "Paano kung mali na naman?", ito ay kilos batay sa trauma hindi strategy.
-
Pagkapit sa "Masuwerteng Panalo"
- Kung nagkataong nanalo dahil sa kilos sa labas ng plano,
- Uulitin ang masamang ugaling iyon.
- Kung nagkataong nanalo dahil sa kilos sa labas ng plano,
Ang lugi mismo ay hindi maiiwasan, pero ang behavioral patterns na sumusunod ay pwedeng baguhin gamit ang pagsasanay.
3. 4 na Pinaka-Delikadong Pag-uugali sa Loss Zone
Mas specific pa, mga pag-uugali na madaling sumira sa account sa drawdown zone.
3-1. Pag-iwas sa Stop: Paglipat o Pag-alis ng Stop
- Kapag lumalapit ang presyo sa stop na naisip,
- Sasabihing "Ngayon lang, konti pa", ililipat o aalisin ang stop.
Kung uulitin ito:
- Ang 1R structure na na-define sa risk-reward ay guguho nang tuluyan.
- Nagtatapos sa paggawa ng pinakamasamang istruktura na "Lugi walang hanggan, kita limitado".
3-2. Averaging Down sa Labas ng Plano (Watering down)
- Kapag minus ang initial position,
- Patuloy na pagdadagdag ng posisyon nang walang malinaw na plano para ibaba ang average price.
Iba sa planned entry by stages sa system,
- "Bikin average price dahil masakit" ay wawasak sa rules ng position-sizing sa isang hampas.
3-3. Pagpapalaki ng Size Nang Drastiko Pagkatapos Matalo
- Gamit ang bwelo na "Dapat bawiin yung nawala kanina nang isahan",
- Ang size ng susunod na trade ay nagiging 2 beses, 3 beses.
Sa kasong ito:
- Ang daily max loss rule max-loss ay nawawalan ng saysay.
- Isang pagkakamali pa ay pwedeng maging fatal wound sa buong account.
3-4. Masyadong Maagang Take Profit
Kapag naiipon ang lugi:
- Nagiging "At least gusto ko i-secure ang profit na 'to nang mabilis",
- Lumalabas nang malayo bago ang target na naisip sa risk-reward (Hal: 2R, 3R).
Kung ganito:
- Lugi mas malaki sa plano,
- Kita mas maliit sa plano,
Sa long term ay lilikha ng negative expectation structure.
4. Paggawa ng "Simpleng Routine" Kapag Nalulugi
Kung hindi kayang alisin ang lugi, ang realistiko ay magdesisyon nang maaga kung paano kikilos kapag nalulugi.
Tingnan ang halimbawa ng routine.
-
Trading Unit
- Kung ang isang trade ay na-stop, ang susunod na trade ay gagawin nang sakto sa 1R size na naisip.
- Huwag agad magdagdag o magbawas ng size pagkatapos malugi.
-
Daily Unit
- Sundin ang max-loss, magdesisyon ng daily max loss (R unit),
- Pag lampas sa limit na iyon, stop trading sa araw na iyon nang walang kondisyon.
-
Losing Streak Unit
- Halimbawa: Pagkatapos matalo ng 3 beses na sunod-sunod,
- Pagkatapos noon sisa ng araw ay mag-oobserba lang, walang bagong position.
-
Mental Reset Routine
- Huwag agad tingnan ang susunod na chart pagkatapos malugi.
- Umalis sa upuan ng 5~10 minuto, maikling lakad, stretching, inom ng tubig, atbp., maglagay ng maliit na routine para palamigin ang ulo.
Sa pag-apply lang nito, mababawasan nang drastiko ang tipikal na revenge trading pattern na pumasok ulit habang nasa rurok ang emosyon.
5. Mga Tanong sa Sarili Kapag Nagre-review ng Lugi
Kapag nagre-review ng losing trade (feedback), mas mabuting mag-focus sa istruktura hindi emosyon.
Pwedeng gamitin ang mga sumusunod na tanong bilang checklist.
-
"Ang trade na ito, pasok ba sa saklaw ng strategy rules ko
na nakasulat sa strategy/***?" -
"Ang stop position, posisyon ba na plinano nang maaga
sumusunod sa atr-sizing o
s-r?" -
"Ang actual loss amount,
consistent ba sa 1R na na-define sa risk-reward,
o mas malaki?" -
"Ang zone na pwede sanang maging profit,
pinutol ba nang masyadong maaga dahil sa emosyon?" -
**"Ang lugi na ito ay:
- Natural at hindi maiiwasang lugi sa system,
- O lugi na nalikha dahil lumabag ako sa rules?"**
Kung ang pangalawang kaso ang dumarami, dapat mas mag-focus sa pagwawasto ng psychological at behavioral patterns.
6. Pagbuo ng "Healthy" na Relasyon sa Pagkatalo
Ang ganap na pakikipagkasundo sa pagkatalo ay hindi madali. Kahit paano, pwedeng baguhin ang pananaw nang paunti-unti.
-
Lugi = Tuition Fee + Discovery Cost
-
Ang Isang Trade ay Hindi Nagdedefine sa Akin
- Ang isang malaking panalo o malaking talo ay hindi nagdedefine sa trader sa kabuuan.
- Ang mahalaga ay ang resulta ng naipon na maraming panalo at talo, at kung gaano karaming rules ang sinunod sa prosesong iyon.
-
I-evaluate ang Proseso Hindi Resulta
- Kapalit ng PnL ngayong araw, i-evaluate kung gaano karaming rules ang sinunod ngayong araw gamit ang score na 1~10.
- Kahit natalo, kung "rule score ay higit sa 8", purihin ang sarili.
Loss Psychology:
Ito ay hindi "teknik para alisin ang lugi",
kundi "proseso ng pagbuo ng behavioral patterns
na pumoprotekta sa account at mental kahit nalulugi".
Basahin ang artikulong ito kasama ng mga nakaraang artikulo,
- Istruktura na kayang tiisin ng account kahit nalulugi,
- Routine kung saan hindi ako masisira kahit nalulugi,
Subukang buuin nang paunti-unti.