Drawdown ve Toparlanma: Hesap Sarsıldığında Neyi Azaltmalı, Neyi Korumalı
risk-reward, position-sizing, atr-sizing, ve max-loss,
aracılığıyla şunları inceledik:
- Bir işlemin kâr ve zarar yapısı (1R, R/R),
- Pozisyon büyüklüğü,
- Günlük/haftalık maksimum kayıp kuralı.
Bu makalede, tüm bu sonuçların bir grafik şeklinde göründüğü kavramdan, yani Drawdowndan bahsedeceğiz.
1. Drawdown Nedir?
Drawdown basitçe:
Hesabın en yüksek noktasından (zirve)
ne kadar düştüğünü gösteren bir değer.
Örneğin:
- Hesap 10.000 $'a yükseldi,
- Sonra kayıplar yaşadı ve 8.000 $'a düştü.
Bu durumda drawdown:
- Değer olarak: 2.000 $
- Yüzde olarak: %20 (2.000 ÷ 10.000)
Genellikle bir stratejinin veya traderın oynaklığını ve riskini karşılaştırmak için Yüzde olarak Drawdown (−%20, −%30…) kullanılır.
Özellikle:
- Tüm dönemdeki en derin düşüşe Maksimum Drawdown (Maximum Drawdown, MDD) denir.
2. Drawdown Neden Önemlidir: Matematik + Zihin
Drawdown iki nedenden dolayı önemlidir.
-
Matematiksel neden: Toparlanma giderek zorlaşır
- −%10 kayıp → Başlangıç sermayesine dönmek için gereken getiri: yakl. +%11.1
- −%20 → +%25
- −%30 → +%42.9
- −%50 → +%100
Kilit nokta, kayıp ne kadar derinleşirse, aynı kazanma oranıyla toparlanmanın o kadar imkansız hale gelmesidir.
-
Zihinsel neden: Kuralların çiğnendiği yer drawdown'dur
- Kayıplar biriktiğinde,
- Ve sermaye eğrisi düştüğünde,
Trader şöyle düşünmeye meyillidir:
- "Sadece bir kez, güçlü oynayacağım",
- "Bu sefer gerçekten güvenli görünüyor",
Yani drawdown:
Hesap rakamlarının
ve traderın zihninin aynı anda test edildiği bir bölgedir.
Bu yüzden drawdown yönetimi sadece "kayıpları azaltmak" değil, daha çok önleyici bir tasarım işidir:
- "Nereye kadar dayanabilirim?"
- "Bu bölgeden nasıl geçeceğim?"
3. Stratejimin doğal drawdown aralığını tahmin etmek
Strateji ne olursa olsun:
- Bir kazanma oranı, R/R yapısı ve stop kuralları varsa,
Strateji "normal çalışsa" bile belirli bir seviyede drawdown doğal olarak oluşacaktır.
Örneğin:
-
Kazanma oranı %40,
-
Ortalama kazanç 2R, ortalama kayıp 1R olan trend takip stratejisi,
-
3 ila 5 ardışık stop,
-
−5R ila −10R arası bir drawdown
Teorik olarak çok olası bölgelerdir.
Bu nedenle, drawdown'u tanımlarken:
- Backtestlere / geçmiş işlem tarihçesine bakın,
- "Bu strateji iyi çalıştığında bile nereye kadar salınıyor?" doğrulayın,
- Ve bu aralıktan biraz daha geniş bir seviyede "izin verilen drawdown aralığı" tanımlayın.
Örn: Backtest −10R içinde olağan bir toparlanma gösteriyorsa, gerçekte −12R ila −15R'ı izin verilen Maksimum Drawdown adayı olarak düşünebilirsiniz.
4. Drawdown Aşamasına Göre "Nasıl Azaltılacağını" Tanımlamak
Drawdown yönetimi genellikle bir Step-down (Kademeli azaltma) yapısıyla yapılır.
Örneğin:
-
Hesabın drawdown aşamaları
- −%5
- −%10
- −%15
- −%20 veya daha fazla
Böyle bölünür ve her aşama için önceden şunlar gibi eylemler tanımlanır:
- Risk azaltma,
- Trading modunu değiştirme,
- Mola.
4-1. Örnek: Aşamalı drawdown yönetim planı
Baz hesap 10.000 $, 1R = %1 = 100 $:
-
Aşama 1: −%5'e (−5R) Ulaşma
- Eylem:
- Trading günlüğünün yeniden incelenmesi
- Son girişlerin strateji kuralları dahilinde olup olmadığının doğrulanması
- position-sizing'de görülen pozisyon büyüklüğü hesaplamasına uyulup uyulmadığının doğrulanması
- Risk:
- 1R korunur, ancak şimdilik işlem sayısı azaltılır (daha sıkı seçim)
- Eylem:
-
Aşama 2: −%10'a (−10R) Ulaşma
- Eylem:
- En az bir veya iki gün mola ve ardından yeniden inceleme
- strategy/*** stratejisinin kendisinin mevcut piyasa ortamına uygun olup olmadığının doğrulanması
- Risk:
- 1R'ı başlangıç seviyesinin %50~70'ine düşürmek (Örn: %1 → %0.5~0.7)
- Eylem:
-
Aşama 3: −%15 ~ −%20'ye Ulaşma
- Eylem:
- Belirli bir süre demo/küçük değer moduna geçiş
- loss-psychology'de ele alınacak kayıp psikolojisi ve davranış kalıplarının doğrulanması
- Risk:
- Stratejinin bir kısmını değiştirmedikçe, başlangıç riskine dönmemek
- Eylem:
Gerçek rakamlar kişiye göre değişebilir, ancak önemli nokta şudur:
Drawdown ne kadar derinleşirse,
"Daha sert vuruyorum" değil, "Azaltıyorum" şeklinde tepki verilmelidir.
5. Drawdown Bölgelerinde Sık Yapılan Hatalar
5-1. Frensiz "İntikam Modu"na Girmek
- Bir veya iki kayıptan sonra,
- Max Loss kuralını (max-loss) görmezden gelmek,
- Ve aynı anda işlem sayısını ve büyüklüğünü artırmak.
Bu durumda:
- Sorgulanan stratejinin performansı değildir,
- Çöken hesap yönetimi yöntemidir.
5-2. Drawdown Derinleştiğinde Stratejiyi Çok Sık Değiştirmek
- 3 ardışık kayıp → Strateji A'yı Terk Et → Strateji B,
- Yine 3 ardışık kayıp → Strateji C...
Bu olursa:
- Hiçbir strateji yeterli bir örneklem toplamaz,
- Ve her zaman "başlangıç adaptasyon bölgesinde" bocalanır.
Drawdown'un bir strateji sorunu mu yoksa bir risk/zihinsel sorun mu olduğunu önce ayırt etmek önemlidir.
5-3. Toparlanma Planı Olmadan Sadece "Başlangıç Sermayesini Düşünmek"
- "Başlangıç sermayesine döner dönmez böyle bırakacağım"
- "Hızla yükselecek"
Sadece bu muğlak beklentilere sahipseniz,
- Doğal bir drawdown'u
- Hesap için gerçek ve tehlikeli bir hasardan ayırt etmek zordur.
Önceden tanımlanmış bir çizgiye sahip olmak gerekir: "Buraya kadar düşerse, koşulsuz azaltırım/dururum".
6. Toparlanmayı Tasarlarken Ne Düşünmeli
Bir drawdown'dan çıkmak için genellikle iki yöntem vardır:
- Riski olduğu gibi tutmak ve stratejinin toparlanmasını ummak.
- Riski azaltmak ve hesabı yavaşça toparlamak.
Çoğu bireysel trader için:
- Zihinsel yükü azaltmak adına Yöntem 2 (Risk azaltımı sonrası toparlanma) genellikle daha gerçekçidir.
Toparlanmayı tasarlarken:
- "Kayıpları hızla kapatacağım" yerine,
- Öncelik "Bu süreçte hesabın daha fazla kötüleşmesine izin vermeyeceğim" olmalıdır.
7. Şimdi Doğrulanacak Sorular
Drawdown ile ilgili olarak, kendinize şu soruları sorun:
-
"Maksimum drawdown'un hangi seviyesine kadar
zihnim çok fazla sarsılmadan dayanabilir?" -
"Stratejimin/stratejilerimin backtestlerine/tarihçesine göre,
doğal olarak oluşan drawdown aralığı nedir?" -
"Drawdown −%5, −%10, −%15'i geçtiğinde,
neyi azaltacağım (büyüklük/işlem sayısı)
ve her aşamada neye koşulsuz uyacağım (kurallar/mola)?" -
"max-loss'ta tanımlanan günlük/haftalık Max Loss
ve drawdown planı çelişmiyor mu?" -
"Drawdown'dan çıkmak için,
azaltılmış riskle yavaşça mı toparlandığımı,
yoksa riski mi koruduğumu bilmek için tanımlanmış bir kriterim var mı?"
Drawdown yönetimi:
"Kayıpları önleme tekniği" değil,
"Hesabın kaçınılmaz kayıp bölgelerine
dayanması için bir tasarım tekniği"dir.
- risk-reward ile 1R ve R/R yapısı oluşturun,
- position-sizing ve atr-sizing ile işlem başına riski kontrol edin,
- max-loss ile günlük/haftalık kayıp tavanı belirleyin,
Ve bu makaledeki drawdown ve toparlanma planını ekleyerek, bir gün kaçınılmaz olarak gelecek olan uzun kayıp dönemlerinde bile,
Şunları birlikte korumak için bir çerçeveniz olacak:
- Hesabınız,
- Zihniniz,
- Stratejiniz.