Formasyon Tabanlı Stratejiye Genel Bakış: S/R ve Formasyonları Trend ve Ortalamaya Dönüş ile Bağlamak
Bu bölümde, Formasyon Tabanlı Stratejileri (Pattern-Based Strategies) ele alıyoruz.
Destek ve Direnç Temelleri, Formasyonlar, Mum Formasyonları, Grafik Formasyonları, ve Başarısızlık Formasyonları aracılığıyla şunları zaten gördüğünüzü varsayıyoruz:
- Destek/Direnç (S/R), fiyat dengesinin sık sık değiştiği seviyelerdir,
- Mum/grafik formasyonları basit çizimler değil, katılımcıların psikolojisinin ve pozisyon yapısının izleridir,
- Ve aynı formasyonun göründüğü bağlama bağlı olarak farklı bir anlama ve avantaja (Edge) sahip olduğu.
Bunları gördüğünüzü varsayacağız.
Şimdi burada, bu formasyonları aşağıdaki perspektiften bir strateji yapısı içinde düzenleyeceğiz:
"Bu şekil çıkarsa yükselir/düşer" değil, "Hangi ortamda ve hangi formasyon yapısı hangi ticaret yönü için elverişli bir olasılık yaratır?"
Aşağıdaki diyagram şunları gösterir:
- Sol: Kutunun üst/alt S/R'sinde, Sıçrama (Bounce) vs Kırılım (Breakout) senaryosunun ayrıldığı nokta,
- Sağ: İkili Tepe (Double Top) ve Sahte Kırılımın (Fakeout) trend dönüşü/ortalamaya dönüş/zarar durdurma tuzağı olarak işlev gördüğü yapı
bir yol haritası gibi tek bir set olarak.
Bu bölümün amacı:
- Formasyonlar bölümünde öğrenilen formasyonları almak
- Ve bunları Trend Takip Stratejileri, Ortalamaya Dönüş Stratejileri, ve Risk Yönetimi ile tek bir sistemde bağlamaktır.
1. Formasyon Tabanlı Strateji Nedir?
Birçok insan formasyonlarla ilk karşılaştığında:
- "Bu şekil ●● çıkarsa ve şu şekil ▲▲ çıkarsa" gibi doğrudan Şekil → Yön bağlantısı kurmaya çalışırlar.
Ancak pratikte:
- Aynı ikili tepe
- Güçlü bir yükseliş trendinin sonunda görünen ikili tepe,
- Kutunun tepesine birkaç kez çarptıktan sonra tekrar görünen ikili tepe,
- Düşüş trendi sırasında ara geri çekilmede görünen ikili tepe
- Bunların her birinin farklı bir anlamı ve avantajı vardır.
Bu bölümde bahsettiğimiz Formasyon Tabanlı Strateji şu anlama gelir:
- Yapı: S/R, Swing, formasyon şekli
- Bağlam: Trend gücü, volatilite, pozisyon yapısı
- Risk: Zarar durdurma, hedef, pozisyon büyüklüğü
Bunları bir senaryo ağacında gruplandırarak, şöyle diyebileceğimiz bir yapı oluşturmak:
"Böyle bir ortamda, böyle bir formasyon tamamlandığında, bu yöne girmek uzun vadede iyi bir R/R sunar"
2. Bu Bölümde Kapsanan Temel Stratejiler
Formasyon Stratejisi bölümünde, aşağıdaki stratejileri ele alıyoruz:
-
- Destek ve Direnç Temelleri bölümünde görülen destek/direnç seviyelerini gerçek giriş, zarar durdurma ve hedef yapısına bağlayan bir strateji.
- S/R Sıçraması vs Kırılım senaryolarını trend ve ortalamaya dönüş perspektifinden ayırıyoruz.
-
- İkili tepe/ikili dibi basit bir "W veya M şekli" olarak değil bir Dağıtım (Distribution)/Birikim (Accumulation) yapısı olarak yorumlayan bir strateji.
- Bunu İkili Tepe/Dip ile bağlıyoruz.
-
Kırılım/Sahte Kırılım Stratejisi
- Kırılımın başarısını/başarısızlığını, ve yukarı/aşağı silkeleyip geri dönen sahte kırılımı Başarısızlık Formasyonları ile bağlayarak stratejilendiriyoruz.
- Trend takip girişi vs ortalamaya dönüş girişinin nasıl ayrıldığını özetliyoruz.
-
- Fibonacci bölümünde görülen Fibonacci geri çekilmesini/uzantısını S/R ve swing yapısı ile birleştirerek geri çekilme girişi ve kar alma aralıklarını tasarlayan bir strateji.
-
- Elliott Dalgası bölümünde görülen Elliott Dalgalarını kullanma yöntemi
- Pratik stratejilere uyacak şekilde basitleştirerek "kabaca dalga yapısı + temel S/R + risk yönetimi" seviyesinde.
Her makale, şunlara bağlanan bir "formasyon ekseni" stratejisi olarak tasarlanmıştır:
3. Formasyonlar ve Trend/Ortalamaya Dönüş Arasındaki İlişki
Formasyonlar genellikle şunları içerir:
- Trend Takibine (Trend Following) yardımcı olan formasyonlar,
- Ve Ortalamaya Dönüşe (Mean Reversion) yardımcı olan formasyonlar.
Her ikisi de.
Örneğin:
-
- Kutunun tepesi güçlü bir şekilde kırılırsa ve trend 60 Günlük MA Stratejisi temelinde hizalanmışsa → Trend Takip Kırılım Stratejisi.
- Bir kez yukarı kırıp hemen düşerse ve aynı yerde sahte kırılım oluşursa → Ortalamaya Dönüş Stratejisi'ne daha yakın Ortalamaya Dönüş/Karşı Trend Stratejisi.
-
- Yükseliş trendi sırasında ara geri çekilmede görünen bir ikili tepe muhtemelen kısa vadeli ortalamaya dönüş olarak sona erecektir,
- Uzun vadeli bir yükselişten sonra, DMI/ADX temelinde trend gücünün zayıfladığı bir zamanda görünen bir ikili tepe bir trend dönüş adayı olabilir.
Sonuçta, formasyonlar:
Sizin için "Trend vs Ortalamaya Dönüş"ü seçen değil, hangi senaryonun daha elverişli olduğuna dair ipuçlarını güçlendiren bir araçtır.
Bu bölüm boyunca, şunlarla rol dağılımını tekrar tekrar kontrol edeceksiniz:
4. Zaman Dilimi ve Senaryo Tasarımı
Formasyon tabanlı stratejiler, zaman dilimine bağlı olarak anlam bakımından büyük farklılıklar gösterir.
Bu bölümde, temel olarak şunların bir kombinasyonuna dayanarak açıklıyoruz:
- Günlük (Daily): Büyük resim yapısı, temel S/R, trend yönü,
- 4 Saatlik (4H): Formasyon tamamlanması, giriş zamanlaması, mum formasyonları.
Örneğin:
-
Günlük
- Kutunun üst S/R'sinin çoklu testi,
- Bollinger Bantları temelinde, bant genişliği aşırı geniş değil,
- DMI/ADX temelinde, ADX aşırı ısınma bölgesinde değil.
-
4 Saatlik
- Kutunun tepesinin üzerinde ilk kırılım gerçekleştikten sonra,
- Başarısızlık Formasyonları temelinde, biraz yukarı çıkıp hemen kutunun içine dönen bir yapı,
- Uzun üst gölge + hacim/bant üzerinde yukarıdan satış hakimiyetinin teyidi.
→ Bu kombinasyon şuna dönüşür:
- Kırılım Başarısızlığı + Formasyon Tabanlı Ortalamaya Dönüş Short senaryosu için bir aday.
Tüm formasyon stratejilerinde, tutarlı bir şekilde 3 aşamalı bir yapıyı koruyoruz:
- Ortam (Günlük) → Formasyon/Tetikleyici (4 Saatlik) → Risk Yapısı (R/R, Pozisyon Büyüklüğü).
5. Formasyon Tabanlı Stratejilerde Yaygın Tuzaklar
5-1. Grafiğin her yerinde formasyon bulmak
İnsan beyni formasyon bulma konusunda çok yeteneklidir. Bu nedenle, grafiğe uzun süre bakarsanız:
- "Burada bir ikili tepe var, şurada bir üçgen var ve burada bir omuz baş omuz var..."
Çok fazla formasyon görmek kolaydır.
Çözüm:
- Gözlem aralığını önce Destek ve Direnç Temelleri temelinde önemli S/R çevresinde sınırlayın.
- 60 Günlük MA ve DMI/ADX kullanarak önce trend olan bölgeler vs karışık bölgeler ayrımını yapın, ve seçici olarak sadece her ortama uyan formasyonlara bakın.
5-2. Sadece formasyon adına bakıp ortamı/riski görmezden gelmek
- "İkili tepe çıktı o zaman Short",
- "Omuz baş omuz çıktı o zaman Short",
Yönü bu şekilde sadece şekle dayanarak belirlerseniz:
- Trendin ortasındaki küçük bir düzeltmeyi trend dönüşü olarak aşırı yorumlayabilirsiniz,
- Veya aktif bir trend bölgesinde bunu ortalamaya dönüş stratejisi olarak yanlış anlayabilirsiniz.
Formasyonlar sadece şu çerçeve içinde anlam kazanır:
5-3. R/R'yi dikkate almadan "güzel görünen formasyonları" takas etmek
Bazı formasyonlar resim olarak güzel görünür, ancak:
- Gerçek zarar durdurma konumu ve hedef konumuna göre hesaplarsanız, bu R/R'nin 1:1'e bile ulaşmadığı bir yapı olabilir.
Bu bölümün tüm stratejilerinde, şunlara dayanarak formasyonun R/R perspektifinden geçerli olup olmadığını kontrol etmeye devam edeceğiz:
6. Bu Bölümün Yol Haritası: Hangi Stratejiler İzleyecek?
Aşağıda, Formasyon Stratejisi bölümü sırasıyla şu içerikleri kapsar:
-
- Destek/direnç seviyelerini "sıçrama/kırılımın gerçekleşebileceği belirleyici bölgeler" olarak görüyoruz,
- Ve sıçrama stratejisi vs kırılım stratejisini trend, ortalamaya dönüş ve risk yönetimi perspektifinden karşılaştırıyoruz.
-
- İkili tepe/ikili dibi İkili Tepe/Dip ile bağlıyoruz,
- Ve bunu trendin sonunda bir dağıtım/birikim yapısı olarak yorumluyor ve giriş, zarar durdurma ve hedefi düzenliyoruz.
-
Kırılım/Sahte Kırılım Stratejisi
- Kırılım ve sahte kırılımı Başarısızlık Formasyonları ile bağlıyoruz,
- Ve kırılım başarılı olduğunda trend takibine, başarısız olduğunda ise ortalamaya dönüşe yol açan bir senaryo ağacı tasarlıyoruz.
-
- Fibonacci geri çekilmesini/uzantısını Swing vs Düzeltme ve ATR ile birleştiriyoruz,
- Geri çekilme girişi ve kar alma aralıklarını nicel olarak nasıl ayarlayacağımızı açıklamak için.
-
- Elliott Dalgalarının tüm ayrıntılı kurallarını ezberlemek yerine,
- Bunları büyük akış yapısı + temel S/R + risk yönetimi seviyesine basitleştiriyoruz ve trend takip ve ortalamaya dönüş stratejileriyle nasıl birleştirileceğini ele alıyoruz.
Formasyon tabanlı stratejiler şöyle görülmelidir:
"Grafik şekillerini eşleştirme tekniği" değil, "Fiyat yapısını, ortamı ve riski birlikte değerlendiren bir strateji ekseni"
Böylece pratikte uzun süre hayatta kalabilirsiniz.
Hesabınızı şunları yaparak tasarlarsanız:
- Trend Takip Stratejileri'ni trend tabanlı avantaj,
- Ortalamaya Dönüş Stratejileri'ni ortalamaya dönüş tabanlı avantaj,
- Formasyon Stratejileri'ni yapı/formasyon tabanlı avantaj
Piyasa ortamı değişse bile hiçbir eksenin tamamen kaybolmadığı portföy tipi bir sistem oluşturabilirsiniz.